Covid-19
In 2020 trof Covid-19 ook Nederland.
Beademingsapparatuur
Beademingsapparatuur is belangrijk bij de behandeling van Covid-19 patiënten. Met het creëren van extra opnamecapaciteit op de intensive care is dit een onderdeel dat maar moeilijk opgeschaald kan worden; er is veel vraag maar de productiecapaciteit is beperkt.
Aan de Technische Universiteit Delft is een groep studenten van de opleiding Technical Medicine gestart met het ontwikkelen van een beademingsapparaat dat in Nederland geproduceerd kan worden. Dit project heet OperationAir. Het sluit aan bij het WHO advies dat lokale productie van hulpmiddelen wordt opgestart, zoals ook al voor bijvoorbeeld mondkapjes gebeurde. Hiervoor is subsidie afkomstig door Economische Zaken (ref) en het ministerie van Volksgezondheid heeft de wens uitgesproken om 500 exemplaren af te nemen.
Online wordt de suggestie gewekt dat het beademingsapparaat onder een vrije software- en hardware licentie beschikbaar zal komen: "Open source beschikbaarheid: Nadat de AIRone (klinisch) is goedgekeurd door de Nederlandse overheid, zal op deze pagina verwezen worden naar het ontwerp en de benodigde documentatie." (ref WayBackMachine)
Bij een uitzending van Nieuwsuur op 20 maart (Vimeo) wordt getoond dat een Raspberry Pi en een Arduino worden ingezet voor de besturing.
Apps
Begin april kwam de suggestie van apps als faciliterend bij het reduceren van de getroffen maatregelen. Het gaat daarbij om twee soorten apps:
- Diagnose app om burgers zichzelf te laten diagnostiseren
- Tracing app om grootschalig bij benadering contactonderzoek te kunnen doen
Diagnose app
Er zijn meerdere apps voor grootschalige diagnose op basis van symptomen in oplopen. Het Amsterdamse ziekenhuis OLVG heeft de OLVG Corona Check app gelanceerd gelanceerd die is afgeleid van een app die al in ontwikkeling was voor OLVG. Voor andere regio's in Nederland is een samenwerking met andere ziekenhuizen gestart. Uniek aan de OLVG app ten opzichte van andere vergelijkbare apps (bijvoorbeeld Fevermap, is dat de analyse wordt uitgevoerd door medische experts die persoonlijk contact opnemen als Covid-19 wordt vermoed.
Tracing App
DP-3T van PEPP-PT
PEPP-PT is een Europese organisatie voor de ontwikkeling van een tracing app. Een eerste stap hierin is de ontwikkeling van het DP-3T protocol. Minister Hugo de Jonge heeft in debat op 8 april expliciet het project PEPP-PT genoemd.
Van de 7 initiatieven in Nederland maakt DEUS gebruik van DP-3T. ITO is gebaseerd op de TCNCoalition, die ook de ideeën van DP-3T overnemen.
Veilig tegen Corona
Vanwege de zorg van met name de Tracing App is er een initiatief gestart vanuit voorvechters van burgerrechten om een paar criteria op te stellen als minimale eisen: veiligtegencorona.nl] De Free Software Foundation Europe heeft dit mede ondertekend, nadat expliciet de term 'vrije software licentie' is toegevoegd onder punt 3 'Bewezen betrouwbaar en vanuit expertise'. De relatie met Bits of Freedom heeft ertoe geleid dat de FSFE hierin deel heeft kunnen nemen. Deze lijst werd op 8 april 's avonds gepubliceerd en werd direct meegenomen in het journaal en nieuwsuurd. De ondertekening door de FSFE was in de loop van de dag na enige afstemming.
Op 8 april 's avonds zijn vragen in debat gesteld aan de minister waarin enkele van deze punten door politici zijn overgenomen. Zo stelt Geert Wilders (tijdscode 04:06:00 van opname): "De gegevens moeten anoniem zijn, er mag geen overdracht plaatsvinden naar de overheid, want daar houden wij inderdaad niet van, en het moet open source software zijn, zodat je de code kan zien en iedereen die daar verstand van heeft het kan controleren, zoals het trouwens ook in veel andere landen gebeurt." Antwoord van minister Hugo de Jonge: "Ja, ik kan me in die voorwaarden heel goed vinden. [...] Open source: dat kan ik me ook heel goed voorstellen." En als belofte: "Dit lijken me ook de voorwaarden die we de komende weken in het selectieproces moeten meegeven aan degenen die daarmee bezig zijn. uiteraard kom ik er bij uw Kamer op terug in welke mate dat ook gelukt is. Ik hoop dat het helemaal zal lukken."
Deze lijst is overgenomen in de openbare aanbesteding die op 11 april is uitgezet. Deze lijst is opgenomen als URL-verwijzing en door middel van een samenvatting van de voornaamste punten. In die lijst van punten is de vrije software licentie helaas niet overgenomen.
Internationele ontwikkelingen
Publieke debat
In de schriftelijke vragen van de Tweede Kamerleden helemaal geen open source genoemd wordt, alleen "broncode openbaar".
Appathon
Op 18 en 19 april worden de apps op een publieke methode tegen het licht gehouden. Er is veel kritiek op de manier waarop, en het lijkt erop dat er geen vrije software licentie verplicht gesteld is.
In totaal zijn er zo'n 700 voorstellen ingediend. 67 experts zijn ingeschakeld voor de selectie. Daarna zijn er 7 teams overgebleven.
Informatie via Officiele pagina Rijksoverheid:
Is het bedoeling dat de broncode van de app openbaar wordt gemaakt, waar sommige experts voor pleiten? |
Ja, voor alle (kandidaat) oplossingen geldt dat de broncode en het ontwerp openbaar moeten zijn. |
Wordt er voor de app gebruik gemaakt van open source? |
Nee, de eis is dat de broncode openbaar wordt, zodat deze getoetst kan worden. Open source houdt in dat het kosteloos hergebruikt kan worden, dat is geen eis. |
Zijn de broncodes openbaar? |
De app-bouwers zijn opgeroepen om hun broncode te publiceren, voor zover die dat niet al hebben gedaan. Zie hiervoor de pagina met broncodes van corona-apps die getest worden tijdens de appathon. |
Best gek aangezien de meeste apps voor het merendeel uit vrije software zijn opgebouwd.
Lichtput is dat de app niet verplicht zal worden gesteld:
Als je weigert gebruik te maken van de app, mag je dan bijvoorbeeld straks wel naar je werk of van het openbaar vervoer gebruik maken? |
Gebruik van de apps wordt niet verplicht. |
Complete videostream YouTube
Afzonderlijke pitches YouTube
Is het bedoeling dat de broncode van de app openbaar wordt gemaakt, waar sommige experts voor pleiten? Ja, voor alle (kandidaat) oplossingen geldt dat de broncode en het ontwerp openbaar moeten zijn. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-covid-19/openbaar-en-dagelijks-leven/apps
Supporter Rijk heeft een vraag gesteld over de distributie van de app en de integratie met Google dienten op het Android platform: "Kan Google de app afluisteren? Stel de app wordt geïnstalleerd onder Google Android. Kan dan worden gegarandeerd dat Google niet meeluistert? Met F-Droid is een alternatieve app packaging mogelijk die veel betere garanties biedt tegen afluisteren: https://f-droid.org/ "F-Droid is an installable catalogue of FOSS (Free and Open Source Software) applications for the Android platform." Kan de app bechikbaar worden gemaakt voor F-Droid?"
- Op live-stream, in nazit van de appathon, werd door CIO van MinVWS expliciet uitgesproken dat partijen verplicht zijn om broncode "openbaar" te maken. Open Source hoeft niet. CIO zei letterlijk dat hij wilde voorkomen dat derden met de code aan de haal kunnen gaan en daarmee geld willen verdienen.
Vanuit Code for NL is er een webpagina opgestart om bij te houden welke apps onder een vrije software licentie beschikbaar zijn: zijndecovidappsalopensource.nl Op moment van schrijven is alleen de ITO app onder een vrije licentie beschikbaar.
Een Vandaag had een uitgebreide verslaglegging van deze 'Appathon': online artikel en TV uitzending.
Het RIVM heeft een verzoek volgens de Wet Openbaarheid Bestuur (Wob) uitgesteld vanwege de crisis (Twitter bericht). Het lijkt daarmee onwaarschijnlijk dat de broncode tijdig via een Wob beschikbaar te krijgen is, of volgens de Wet Hergebruik Overheidsinformatie onder een vrije software licentie te verkrijgen valt.
Op woensdag 22 april zal een debat in de Tweede Kamer plaatsvinden.